طرح درختی در فرش _شناخت ویژگی ها و انواع آن
شاید وجه تمایز اصلی قالی ایرانی با سایر قالی ها در سراسر دنیا طرح و نقش و نگارهای بافته شده در آن است. قالی بافان ایرانی با استفاده از الگوهای طبیعی و سنتی خود اقدام به طراحی نقش و نگار در ذهن خود و یا روی کاغذ کرده. و آن را به بهترین شکل روی فرش پیاده می کنند. یکی از این نقش و نگارها که به فور استفاده می شود .و در بین قالی بافان هم محبوبیت زیادی دارد طرح درختی است. این طرح همانطور که از نامش پیداست از طبیعت و گل و گیاه اقتباس شده .و با استفاده از نماد های طبیعی بافته می شود.
در نقش درختی ، درخت نقش محوری و اصیل را دارد. درختی که در این نوع از طرح و نقش بهکاربرده میشود در یک نوع و اندازه نیست . بلکه در انواع و اندازههای مختلف وجود دارد ،. برخی در متن به عنوان طرح اصلی بکار برده میشود .و برخی دیگر نیز در حاشیه و در نقش مکمل برای طرحهای اصلی ظاهر میگردد. گاهی هم درخت متن فرش را احاطه میکند.
طرح درختی در برخی از مواقع شاخه ، برگ و میوه دارد . و در برخی موارد نیز فاقد میوه است. گاهی شاهد حضور درخت در داخل گلدان هستیم . و در بعضی طرحها نیز گلدان وجود ندارد. طرحهایی که بصورت درختی طراحی میشوند ، در بعضی از مواقع ممکن است که شامل یک درخت باشد ، و گاهی هم ممکن است که چند درخت در کنار هم قرار بگیرند. از درختان و نقشههای متداولی که در این طرح مورد استفاده قرار میگیرند میتوانیم به درخت سرو ، درخت کاج ، درخت بید و مجنون و سایر درختانی که گل و میوه و برگ دارند اشاره کنیم.
هرکدام از درختانی که در طراحی بهکاربرده میشوند، بیانگر نمادی خاص است. اگر در طرح ، درخت سرو بهکاربرده شود نشانگر بلند قامتی و ایستادگی است ، بید مجنون نماد سر در گریبان فرو بردن ،و مقصود از گردو نیز طول عمر زیاد است.
دیدن فرش های ابریشم گونه طرح درختی در قالی سرای مهرو
انواع طرح درختی
طـرح درختی مانند همه نقش و نگارهای مورد استفاده در فرش از انواع مختلفی تشکیل شده است . و زیر مجموعه های متنوعی دارد .که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم. البته این تقسیم بندی بر اساس عنصر های مورد استفاده در این نقش و نگارها است.
۱-طرح حیوان دار که به همراه درخت است .و به جانوری هم شناخته می شود. در این نقش روی شاخ و برگ درختان پرندگان دیده می شوند. و در کنار و پای درخت ها هم حیوانات در حال چریدن هستند.
۲-درختی سبزیکار که به آن آبنما هم می گویند.
۳-طرح درختی ترنج دار نوع دیگری از طرح درختی است.
۴-طرح های سروی و سراسری هم از انواع دیگر از این نوع طرح هستند که در قالی بافی ایرانی مورد استفاده قرار می گیرند.
۵-در نهایت طرح درختی لچک و ترنج از انواع دیگر این نقش و نگارها هستند.