انواع گره و بافت در فرش ایرانی چیست؟
در مناطق مختلف ایران از شیوههای گوناگون برای بافت فرش استفاده میشود. این تنوع در انواع گرهگذاری نیز رایج است. و هر منطقه با توجه به سابقه بافت و شیوه مورد استفاده خود، از نوعی گره خاص استفاده مینماید.
تعریف گره
گره، ریشه، ایلمک، ایلمه، خفت، گند، پیچه، کله همه اینها یک منظور را میرسانند. و آن خامه یا پرزی است که در حول محور چلههای زیر و رو (یکی از زیر و یکی از رو) گره میخورد .و با پهلوی هم قرار دادن آنها، نقش و نگار فرش نمایان شده .و قالی به خود شکل میگیرد.
رابطه تعداد گره و کیفیت فرش
تراکم گرهها و ظرافت آنها نمایانگر میزان مرغوبیت و کیفیت فرش است. بدین معنی که هر چه تعداد گرهها زیادتر .و در اصطلاح فرشبافی هر چه پرتر باشد، کیفیت آن بالاتر خواهد بود.
انواع گرهها در قالیبافی:
انواع گره در فرش ایرانی به چهار دسته گره ترکی و همچنین گره فارسی ، گره تقلبی و گره هنری تقسیمبندی میشود .که توضیح هر کدام از این گرهها برای تولید فرش درجه یک به صورت زیر میباشد.
گرههای ترکی:
گرهای که خامه فرش بدور دو تار زیر و رو گره میخورد. که چند نوع می باشد:
– گره ممتاز.
– گره معمولی ترکی که به گره خوابیده یا گره استاندارد مشهور است.
– گره برعکس یا گره برجسته که نوعی گره ترکی می باشد.
گره فارسی:
گرهای که خامه فرش به دور یک تار گره خورده .و از پشت تار بعدی بیرون می آید، که برحسب جهت بر دو نوع است:
-گره فارسی چپ به راست
-گره فارسی راست به چپ
– گرههای تقلبی:
همانطور از اسمش پیداست. نوعی تقلب به شمار میاید .و اصلا گرهای وجود ندارد. دوام گره ترکی و فارسی را ندارد .و ارزش فرش را پایین میاورد .چون چگالی فرش را تغییر می دهد. و شامل:
– گره کمانشیب
– گره تقلبی یو شکل یا بی گره بافی
– جفتی بافی
– گرههای هنری:
گرههایی هستند که برای فرشهای تابلویی بکار میرود .و برحسب نیاز در موارد متفاوت انواع گوناگونی دارد . و عبارتند از:
– گره هنری تک تار یا پیچشی
– گره اسپانیولی
– گره آویز
– گره قرضی
– گره مضاعف
– گره دو رنگ
– گره سنه
– گره برعکس
– گره مغلوب